Sıhhi Tesisat
Miladi takvimin başlangıç yıllarında,
Romalılar su borularıyla kente su getirmeyi başarmışlardı.
Bu suların düzenli bir biçimde boşalmasını sağlamak için çeşmeler yaptılar.
Çeşmeler, borunun içine yerleştirilen daire şeklinde bir parçanın hareketiyle
denetleniyordu.
Dairesel parça boruyu diklemesine kesecek şekilde durduğunda,
borudan su akması engelleniyor,
tersine açıldığında çeşmeden su alınabiliyordu.
Bu sistem, bütün Ortaçağ boyunca kullanıldı.
19. yüzyıla gelindiğinde, evlerin pek çoğuna su tesisatı konmuş,
ayrıca suyun akış hızı da artırılmıştı.
Bu nedenle daha gelişmiş musluk türlerine gereksinim duyuldu.
İngiltere’-de, 1800 yılında Thomas Gryll, vidalı musluk sistemini buldu.
Bu sistemde, vidanın her hareketinde akan suyun miktarı azalıyor,
en sıkıştırıldığı anda da, su tamamen kesiliyordu.
TEMİZ SU TESİSATI
Mobil sistem temiz su tesisatı PE – Xc ve PE – Xb boruları kullanılarak şap altından spiral kılıf içinden geçerek kullanılacak olan Çamaşır Musluğu, Ara musluklar, Lavabo Bataryaları, Banyo Bataryaları Mutfak Bataryalarına ayrı ayrı Sıcak ve Soğuk su borularının çekilmesidir.
Spiral Kılıf boruyu koruyucu niteliktedir, ayrıca hava yastığı görevi yaparak ısı yalıtımını sağlamalıdır. Bükülme esnasında kesit daralmasına neden olmaması için “spiral” tipindedir. Koruyucu spiral borular kırmızı ve mavi renktedir. Kırmızı renkte olanlar sıcak su gidiş hattında, mavi renkte olanlar soğuk su hattında kullanılır. Kılıfın çapı ø 16 mm PE- X boru için 25 mm’dir.
Her bir Sıcak Su ve Soğuk Su hattına döşenen borular, şap atıldıktan sonra uygun bir noktada vanalı kollektörlere bağlanarak uzun yıllar verimli ve sağlıklı bir şekilde kullanılır.
Mobil Sistem Temiz Su Tesisatı arızalanması yada borun delinmesi halinde şap altında kalan borular Spiral borunun içinden geçtiği için arızalı boru çıkartılıp yerine sağlam boru geçirilerek hiçbir yere zarar vermeden ve kırmadan borunun değiştirilmesi sağlanır.
Mobil Sistem Temiz Su Tesisatı arızalanması yada borun delinmesi halinde şap altında kalan borular Spiral borunun içinden geçtiği için arızalı boru çıkartılıp yerine sağlam boru geçirilerek hiçbir yere zarar vermeden ve kırmadan borunun değiştirilmesi sağlanır.
Mobil Sistem Temiz Su tesisatı ile diğer yapılan temiz su tesisatlarının arasındaki farklar.
- Her hatta tek bir borunun kullanılması.
- Borunun hiçbir yerinde ek bulunmaması.
- Her hangi bir durumda borunun delinmesi halinde tamiratın kolay bir şekilde yapılması.
- Borunun sağlıklı olması.
- Kullanılmasını istemediğiniz hattın kolektörlerden kapatılması.
PPRC Boru Plastik Boru Tesisatı
( PPRC ) Plastik boru birbirlerine kaynak makinesi ile yüksek ısıda birleştirilip ek dirsek ya da ona benzer değişik ürünler kullanılmaktadır.
( PPRC )Boruyu döşedikten sonra yerini bilmediğimiz için zaman içerisinde patlaması yada herhangi bir sebepten dolayı su kaçırması halinde büyük sorunlar yaratabilir
PİS SU TESİSATI
Hıfzısıhha kanununun 245. maddesine göre şehir kanalizasyonu bulunan yerlerde pis suyun kanalizasyona bağlanması zorunludur.
Çatılar, balkon avlu gibi yüzeylere düşen yağış sularını toplayıp yağış kanalına, yağış kanalı olmayan yerlerde de uygun bir alana akıtan sistemlerde pissu tesisatının bir kısmını oluştururlar.
İyi yapılmış pis su tesisatının özellikleri
1. Pis ve kirli suları en çabuk ve sağlığa zarar vermeyecek şekilde bina dışına taşımalıdır.
2. Koku gaz ve böceklerin pissu borulardan binaya geçmesi önlenmelidir.
3. Boruları hava, gaz ve suyu sızdırmamalıdır.
4. Boruları dayanıklı olup çabuk kırılmamalı, yapının esnemesinden ve oturmasından zarar görmeyecek şekilde döşenmelidir.
Pis su tesisatının kısımları
1. Dış Pis Su Tesisatı
2. İç Pis Su Tesisatı
3. Yağış Suyu Tesisatı
1 . Dış Pis Su Tesisatı
Binaların 1-1,5 metre dışından başlayarak şehir kanalizasyonunda veya özel tasfiye tesislerinde son bulan boru sistemidir. Dış pissu tesisatında büz, künk aspesli çimento, dökme demir pissu boruları kullanılır.
Dış pis su borularında eğime (0,02-0,05) ve oturdukları zeminin sağlamlığına dikkat etmelidir. Eğim fazla olursa su hızla hareket eder katılar borular kalır. Eğimin olmaması durumunda da akış olmaz. Boruların ek yerleri sızdırmaz olmalı ağaçlardan en az 4,5 metre uzaktan geçmelidir.
Dış pis su tesisatının döşenmesine şehir kanalizasyonu bağlantı noktasından başlanmalıdır. Dış pissu borusu hendek içine ve bölgedeki donma seviyesinin altına (Yaklaşık 80-100 cm) döşenir. Genişlik 50 – 60 cm olursa da derin hendeklerde en az boru çapından 59 cm büyük olmalıdır.
Pis suyun çıkış ve varış noktası arasındaki farkının çok fazla olması durumlarda eğimi normal tutmak için devreye rögarlar yapılır. Normal rögar boyutları 50×50 cm’dir. Derinlik arttıkça genişlikte artar. Tüm boyutlar proje hazırlık aşamasında belirlenip verilir.
2 . İç Pis Su Tesisatı
Su kullanma yerlerinden gelen artık suları dış pissu tesisatına kadar taşıyan tesisata denir. Beş bölümden oluşur:
a. Ana boru
b. Kolon
c. Kat borusu
d. Bağlantı borusu
e. Havalık
a. Ana boru: Kolonların getirdiği pis suları toplayarak dış pissu tesisatına ulaştıran kısımlara iç pissu tesisat ana borusu denir. Ana boru mümkün olduğu kadar düz ve kısa olmalıdır. Ana boru uzunluğunun 15 metreyi geçmesi durumunda uygun yerlere temizleme kapağı konmalıdır.
b. Kolon: Kullanma yerlerinden kat borusu ile gelen pis suları ana boruya taşıyan düşey konumda döşenmiş borulardır. Alt katlarda ana boruya yakın yerde temizleme kapağı olmalıdır. Binanın en üst katındaki kat borusu kolona bağlandıktan sonra kolon ucu çatınım üzerine kadar yükseltilerek ucuna boru şapkası konmalıdır. Buradan kolonun havalandırılması sağlanmış olacaktır.
c. Kat borusu: Binanın kullanma yerlerindeki suyu kolonlara taşıyan yatay borulardır. Boru boyunun uzun olması halinde çıkışına yakın uca temizleme kapağı konmalıdır.
d. Bağlantı Borusu: Su akıtma yeri ile kat borusu arasındaki borulardır. Duvara gömülü olarak yapılır.
e. Havalık: Pis su borularında hava basıncının değişmesi sistemdeki suyun akışını etkilediği gibi sifonlardaki suları da etkileyip, sifondaki suyu tesisata emer ve susuz kalan sifondan koku binaya yayılır. Bu nedenle tesisattaki basıncı normal tutmak için havalıklar kullanılmaktadır. İç Pissu tesisatında kurşun, pik ve artık günümüzde daha çok PVC plastik borular kullanılmaktadır.
İç Pissu Tesisatının Yapımında Dikkat Edilecek Hususlar:
1. Kat borularının mümkün olduğu kadar kısa olmasına
2. Boruların su akışı yönünde 45 derecelik çatallar kullanarak birleştirilmesine
3. Düşeyden yataya geçen boru tesisatı kısımlarında yay dirsek veya iki açık dirsek kullanılmasına,
4. Ana borunun yapı dışına en kısa yoldan çıkarılmasına,
5. Her kolonun erişilebilecek en alt noktasına temizleme kapağı konulmasına
6. Yatay boru eğimlerinin % 2 dolayında olmasına dikkat edilmelidir.
İç pis su borularının çapları da proje safhasında ilgili tesisat proje mühendisi tarafından hesaplanarak proje üzerinde belirtilir. Sistemin verimli çalışması için bu ölçülere mutlaka uyulmalıdır.
3. Yağış Suyu Tesisatı
Yağış sularının doğrudan pissu kanalizasyonuna bağlanması, yağış anında su miktarı artacağından sakıncalıdır. Hacim arttığı için normal borular patlayabilir veya taşmalar olur. Veya bunu önlemek için çaplar geniş tutulur ki bu ekonomik değildir. Ayrıca yağış suları temiz olduğundan, sarnıçlar, dereler veya bir nehirde toplanarak yararlanılması yoluna gidilebilir. Şehir kanalizasyonunun birleşik yapılması durumlarında yağış suları pissu tesisatına uygun sistemlerle bağlanır.
